Nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng cao, tuy nhiên, mạng lưới điện không đủ khả năng đáp ứng sẽ dẫn đến tình trạng mất điện hoặc sút nguồn đột ngột. Với mục đích cung cấp điện liên tục và hỗ trợ thiết bị điện hoạt động ổn định, giải pháp nguồn điện dự phòng đã ra đời. Trong đó, bộ lưu điện là thiết bị được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
Bộ lưu điện là gì?
Bộ lưu điện hay UPS (Uninterruptible Power Supplier) là thiết bị có khả năng cung cấp nguồn điện dự phòng trong một thời gian nhất định nhằm duy trì hoạt động liên tục của các thiết bị điện. Thời gian cấp điện chủ yếu phụ thuộc vào công suất vận hành của UPS.
Ưu điểm của UPS là luôn có sẵn nguồn điện sạch để sử dụng, quá trình vận hành êm ái và thiết bị dễ dàng khởi động chỉ với một nút bấm. Bộ lưu điện được trang bị ắc quy riêng, kín khí. UPS phù hợp cho cả các thiết bị có công suất nhỏ như máy tính, camera cho đến thiết bị công suất lớn như động cơ, máy chủ, dây chuyền sản xuất.
Việc vận hành UPS sẽ hạn chế rủi ro trong trường hợp lưới điện bị gián đoạn hoặc gặp ự cố, kéo dài thời gian sao lưu dữ liệu. Ngoài ra, bộ lưu điện cũng giúp thiết bị máy tính tránh được hiện tượng shock điện đột ngột, duy trì tuổi thọ và chống hư hỏng ổ cứng.
Phân loại bộ lưu điện
Dựa trên công nghệ chế tạo và nguyên lý vận hành, thiết bị bộ lưu điện được chia thành 3 loại chính:
1. Bộ lưu điện UPS Offline
Dòng UPS Offline hiện được sử dụng nhiều nhất bởi khả năng đáp ứng các yêu cầu tối thiểu về điện và khắc phục các sự cố cơ bản như mất điên, sập nguồn. UPS Offline có công suất nhỏ, tối đa 2000VA, thời gian chuyển mạch 2- 10ms. Dạng sóng đầu ra là sóng bước và nguồn điện đầu ra của UPS dao động 165- 265VAC.
Tuy nhiên, thiết bị này chỉ thích hợp để sử dụng trong quy mô mạng lưới nhỏ. UPS thường không có nhiều khe cắm, ít có cổng giao tiếp với máy tính, không hỗ trợ cơ chế ghép song song và không có khả năng kéo dài thời gian lưu điện.
2. Bộ lưu điện UPS Offline Line Interactive
UPS Offline sử dụng công nghệ Line Interactive có cơ chế hoạt động giống với UPS Offline thông thường. UPS được trang bị thêm mạch ổn áp với khả năng chuyển mạch tự động và hiệu chỉnh công suất phù hợp theo mức điện áp đầu ra. Công suất UPS trung bình 1000- 3000VAC, thời gian chuyển mạch 10ms. Thiết bị có dạng sóng sin chuẩn và có tích hợp đi kèm phần mềm.
Tuy nhiên, thiết bị cũng bị hạn chế khả năng mở rộng thời gian lưu điện. Loại UPS này thích hợp để dùng cho các thiết bị văn phòng có tính chất tải thuần trở, nguồn điện yếu.
3. Bộ lưu điện UPS Online
UPS Online là thiết bị công nghệ có tính ổn định cao nhất trong số các loại bộ lưu điện hiện nay. Mức điện đầu ra của UPS duy trì ở mức 220VA, thiết bị có thời gian chuyển mạch 0ms và có mức công suất không giới hạn lên đến vài trăm KVA.
Dòng UPS Online có dạng sóng đầu ra là sóng sin chuẩn, hoạt động ổn định cho mọi loại tải. Thiết bị thích hợp sử dụng cho mọi thiết bị với hệ thống điện quy mô lớn, bao gồm cả máy chủ và thiết bị điện tử quan trọng trong các lĩnh vực đặc thù. UPS sẽ khắc phục mọi sự cố như sút nguồn, hạ áp… Tuy nhiên, hạn cế lớn nhất của UPS Online là giá thành quá cao.
Kinh nghiệm chọn mua bộ lưu điện chất lượng hiện nay
1. Chọn mua bộ lưu điện theo nhu cầu sử dụng
Tùy thuộc vào mục đích và nhu cầu, bạn có thể chọn loại UPS dùng cho máy tính, máy chủ hay máy móc công nghệ. Bộ lưu điện cho máy tính và các thiết bị gia đình thường có kích thước nhỏ gọn, mức công suất thấp, chủ yếu là UPS Offline. Dòng UPS này có khả năng giám sát từ xa, hỗ trợ người dùng quản lý sử dụng nguồn điện hiệu quả.
Đối với các server và máy móc công nghệ, UPS Offline Line Interactive và UPS Online là lựa chọn hoàn hảo để cung cấp nguồn điện ổn định. Ngoài khắc phục sự cố điện, bộ lưu điện có các tính năng ưu việt như chống sét lan truyền, lọc sóng dài, chống cháy nổ.
2. Chọn bộ lưu điện theo công nghệ chế tạo
Với tiêu chí về công nghệ chế tạo, bạn sẽ chọn UPS Offline, UPS Offline Line Interactive hoặc UPS Online cho các thiết bị điện. Mỗi công nghệ sẽ thích hợp với quy mô mạng lưới điện và các loại thiết bị tương ứng.
3. Công suất và dung lượng ắc quy
Trong một số trường hợp, thiết bị dùng điện có mức công suất lớn hơn công suất bộ lưu điện sẽ không thể đảm bảo hoạt động ổn định. Vì thế, bạn cần xem xét mức công suất tối đa của UPS bằng cách xem thông số kỹ thuật. Ngoài ra, người dùng cũng có thể dùng bộ Watt Meter để kiểm tra công suất tiêu thụ của thiết bị điện trước khi mua UPS.
Bên cạnh đó, dung lượng của bình ắc quy là yếu tố chính ảnh hưởng đến thời gian hoạt động của máy. Dung lượng càng lớn thì thời gian sử dụng thiết bị càng dài. Tiêu chí về dung lượng nên được cân nhắc dựa vào lượng điện tiêu thụ của các thiết bị trong mỗi giờ.
4. Chọn bộ lưu điện có nhiều cổng cắm
Bộ lưu điện được tích hợp cổng cắm để kết nối với thiết bị sử dụng điện. Bạn nên chọn loại UPS có số lượng cổng cắm nhiều hơn số thiết bị cần dùng điện để có thể khai thác tối đa hiệu quả của UPS.
5. Mua bộ lưu điện đến từ các thương hiệu uy tín
Bên cạnh các tiêu chí về công suất, độ bền, số lượng cổng cắm, thương hiệu sản xuất cũng quyết định chất lượng của bộ lưu điện. Các hãng lớn như APC, Emerson, Santak, CyberPower… hiện được đánh giá cao bởi dòng UPS có khả năng làm việc bền bỉ, ổn định.
Nên sử dụng bộ lưu điện nào tốt nhất hiện nay
Bộ lưu điện UPS Santak TG500
Santak là một trong 5 nhà sản xuất OEM (Original Equipment Manufacturer) và ODM (Original Design Manufacturer) lớn nhất trên thế giới. Trong đó, sản phẩm bộ lưu điện của hãng đã được kiểm nghiệm về chất lượng và được chứng nhận là hệ thống điện dự phòng hiệu quả với khả năng bảo vệ nguồn điện tốt nhất.
Giá bán: 990.000 đồng
Xuất xứ: Mỹ
Đặc điểm nổi bật:
- Thiết kế ắc quy hiện đại, cấu tạo tiện lợi cho người sử dụng
- Công suất tối đa 300W, ưu tiên sử dụng cho máy tính cá nhân và một số thiết bị ngoại vi cơ bản như mạng Internet.
- Thời gian cấp điện chỉ trong 6ms với mức tải 50%.
- Dạng sóng đầu ra là sóng vuông mô phỏng sóng sin, tránh nhiễu.
- Ắc quy 12VDC kín khí, tuổi thọ dài trên 3 năm và không cần bảo dưỡng.
Bộ lưu điện UPS CyberPower CP1000PFCLCD 1000VA
CyberPower là một trong những tên tuổi mới xuất hiện tại thị trường Việt Nam nhưng rất nhanh chóng được đón nhận. Bộ lưu điện UPS của hãng được đánh giá cao về chất lượng, cả hai dòng UPS Online và Offline đều được thiết kế với mẫu mã đẹp mắt và có giá thành phải chăng.
Giá bán: 3.500.000 đồng
Xuất xứ: Bắc Mỹ
Đặc điểm nổi bật:
- Công suất vận hành tối đa 600W.
- Thiết kế bộ lưu điện nhỏ gọn, di chuyển vị trí linh hoạt, cấu trúc linh kiện độc lập có thể lắp bên trong hoặc tháo rời tủ rack máy chủ.
- Nguồn điện đầu ra có sóng hình sin, thích hợp với đa số thiết bị, bao gồm cả thiết bị cần điều chỉnh hệ số công suất.
- 10 cổng cắm điện chống tăng áp linh hoạt, thuận tiện cho người dùng, trong đó có 2 cổng sạc USB.
- Công nghệ Green Power hỗ trợ tối ưu hóa hiệu suất năng lượng, bảo vệ dòng dữ liệu, chống nhiễu.
UPS APC BX1500M Back-UPS Pro 1500VA
APC (American Power Conversion) là hãng chuyên sản xuất bộ lưu điện UPS, các thiết bị điện tử và các sản phẩm ứng dụng trong hệ thống trung tâm dữ liệu. Bộ lưu điện của hãng được đánh giá cao bởi dải công suất đa dạng và có khả năng vận hành cho cả các thiết bị mạng, viễn thông và cả máy chủ, server với hiệu năng lớn.
Giá bán: 3.800.000 đồng
Xuất xứ: Mỹ
Đặc điểm nổi bật:
- Thiết kế UPS nhỏ gọn, tiện lợi.
- Thời gian sử dụng trung bình 64 phút, công suất 100W và có khả năng điều chỉnh điện áp.
- Ắc quy chì kín khí có tuổi thọ sử dụng lâu dài, không cần bảo dưỡng.
- Thiết bị có nhiều cổng cắm, hỗ trợ kết nối nhiều thiết bị đồng thời.
- Màn hình LED hiển thị thông số đầy đủ, rõ nét.
- UPS thích hợp dùng cho máy tính để bàn, TV, Router, máy chơi ggame, máy chủ…
Bộ lưu điện UPS Emerson GXT4 700VA
Emerson là một trong những thương hiệu cung cấp bộ lưu điện tin cậy nhất trên thế giới được tạp chí Fortune bình chọn. Sở hữu công nghệ sản xuất hàng đầu từ châu Âu, UPS của hãng Emerson có khả năng đáp ứng nhu cầu sử dụng tại gia đình và trong cả các xưởng chế tạo.
Giá bán: 12.000.000 đồng
Xuất xứ: Mỹ
Đặc điểm nổi bật:
- Thiết kế kiểu dáng đặc trưng, UPS có kích thước chiều ngang nhỏ, thuận tiện di chuyển.
- Bảng điều khiển bằng tay thông minh hoặc tự động linh hoạt, hỗ trợ người dùng thay đổi thông số.
- Công nghệ Online cho phép thiết bị khởi động nhanh, thời gian chuyển mach là 0ms.
- Hệ thống cảnh báo với âm thanh lớn, đặc trưng, đảm bảo an toàn cho thiết bị điện.
- Chế độ Eco Mode cung cấp nguồn điện hiệu quả lên đến 97%.
Bộ lưu điện UPS Delta VX600VA
Delta hiện được biết tới là hãng cung cấp UPS có khả năng lưu trữ điện năng linh hoạt nhất, có khả năng sử dụng cho nhiều thiết bị đa dạng bao gồm máy tính, đèn, cửa… UPS của Delta có được dải công suất trải dài, phù hợp cho nguồn điện gia dụng 1 pha và cả nguồn điện công nghiệp 3 pha.
Giá bán: 650.000 đồng
Xuất xứ: Thổ Nhĩ Kỳ
Đặc điểm nổi bật:
- Thiết kế và cấu hình UPS đầy đủ, kiểu dáng đẹp mắt.
- Hệ số công suất đầu vào và đầu ra cao, chỉ số iTHD thấp, dễ dàng mở rộng.
- Công nghệ Line Interactive cho phép thiết bị tự động điều chỉnh điện áp và tùy biến dòng điện xoay chiều.
- Hiệu suất AC-AC đặc trưng, duy trì thời gian vận hành thiết bị điện dài.
- Khả năng thích ứng tốt với các thiết bị điện với thời gian chuyển lưới điện chỉ trong 2- 6ms.
- Dạng sóng đầu ra là sóng hình sin.
Những thắc mắc thường gặp khi dùng bộ lưu điện
1. Khi nào nên sử dụng bộ lưu điện?
Bạn nên sử dụng UPS trong những khu vực có mạng lưới điện chập chờn, không ổn định. Đặc biệt, UPS sẽ thích hợp để dùng cho các thiết bị cắm trực tiếp vào nguồn điện như máy tính để bàn và các thiết bị cần hoạt động liên tục như camera an ninh, chuông báo cháy…
2. Có thể dùng bộ lưu điện cho các thiết bị ngoại vi hay không?
Vai trò của UPS chính là điểm tiếp nối giữa nguồn điện dự trữ với các thiết bị sử dụng điện. Tuy nhiên, công suất của UPS có giới hạn. Bộ lưu điện không thể cấp điện cho nhiều thiết bị ngoại vi cùng lúc, điều này sẽ làm giảm thời gian hoạt động của các thiết bị. Router và máy tính là hai thiết bị thích hợp nhất để kết nối khi dùng UPS.
3. Làm thế nào để tính được công suất của bộ lưu điện cần dùng?
Công suất của UPS tỉ lệ thuận với thời gian hoạt động,. Những dòng bộ lưu điện có công suất cao sẽ cho thời gian cấp điện dài hơn, đồng thời cũng có giá thành cao hơn. Theo nguyên lý hoạt động, công suất của UPS phải tối thiểu bằng với công suất thực tế của các thiết bị điện đang hoạt động khi nguồn điện đột ngột bị ngắt.
Công suất thích hợp của UPS được tính theo đơn vị VA (Volt-Amps), trong khi đó, các thiết bị điện có công suất tính theo Watt (W). Bạn chỉ cần nhân thông số công suất trên UPS với hệ số 0,7 để để đổi từ VA sang W, từ đó, xác định xem UPS có đáp ứng được công suất của của các thiết bị hay không.
4. Khi sử dụng bộ lưu điện cần lưu ý điều gì?
Tất cả các thiết bị cấp điện đều có tuổi thọ nhất định. Để tăng tuổi thọ cho UPS, bạn nên lưu ý sử dụng và bảo quản đúng cách:
- Đặt bộ lưu điện ở những khu vực thoáng mát, khô ráo, tránh nơi ẩm ướt hoặc tiếp xúc trực tiếp với nước
- Kiểm tra bình ắc quy của bình lưu điện định kỳ, thay thế ắc quy nếu hỏng hóc để duy trì thời gian hoạt động của thiết bị
- Hạn chế sử dụng các thiết bị có nguồn điện quá lớn khi dùng UPS để cấp điện, nhất là các loại máy in, tránh làm quá tải và làm hỏng bộ lưu điện
- Không nên sử dụng bộ lưu điện đến khi ắc quy hết năng lượng, trước khi hết điện, bạn nên kiểm tra và ngừng dùng UPS để tránh làm UPS bị chai ắc quy, dẫn đến giảm tuổi thọ
Lời kết
Bộ lưu điện đang dần trở thành một giải pháp cấp điện hữu hiệu được sử dụng phổ biến hiện nay. Với gợi ý về các loại UPS chất lượng trong bài viết, hy vọng bạn sẽ tìm được sản phẩm thích hợp nhất cho nhu cầu dùng điện trong gia đình và nếu như có câu hỏi hoặc góp ý nào khác liên quan đến bài viết thì đừng quên để lại lời bình của bạn trong phần bình luận dưới đây.
